Actualiteit
Vandaag is het ‘Safer Internet Day’. Een dag die ontworpen is om aandacht te vragen voor, zoals de naam suggereert, veiliger internet en mediawijsheid. Een onderwerp dat op het eerste oog niet per se een politiek probleem lijkt, maar dat zeker wel is. Dit komt doordat internetplatforms meer worden ingericht om het commercieel belang te dienen in plaats van het publiek belang en doordat het aan de politiek is om de macht van supermachten zoals Twitter, Google, en Facebook te controleren. De macht van deze giganten is namelijk allesbehalve neutraal, zoals we kunnen zien in het geval van Elon Musk.

Algoritmes
Een groot overkoepelend probleem op sociale media is de werking van algoritmes. De meeste sociale mediaplatforms zijn gratis doordat jij, de gebruiker, het product bent: jouw data, jouw content, en vooral jouw consumptie van content. Sociale media doen er daarom alles aan om jou zo lang mogelijk geboeid te houden aan hun platform. Dit doen ze door jouw content af te
stemmen op wat je eerder hebt bekeken, geliket, of doorgestuurd. Dit mechanisme leidt al snel tot het belanden in een zogeheten ‘rabbit hole’, waarin je alleen een specifieke vorm van content voorgeschoteld krijgt. Dit lijkt misschien niet zo kwaadaardig, tot dat je je realiseert dat dit ook gebeurt met problematische content, zoals fake news, discriminatie, fascistische denkbeelden, en/of complottheorie. Daarnaast raken gebruikers terecht in een bubbel met een ‘echokamer-effect’, waardoor de nuance verdwijnt.

Content moderatie
Het is zelfs zo dat mensen sneller terechtkomen in een problematische ‘rabbit hole’, omdat dit soort content een groter shock-effect heeft op de consument, zowel positief als negatief. Content creators zijn zich maar al te bewust van dit effect en creëren daarom opzettelijk shockerende content om meer in het algoritme te verschijnen. Daarnaast doen sociale media te weinig om dit te modereren, en is het op bijna alle sociale mediaplatformen een fluitje van een cent om bijvoorbeeld nazistische denkbeelden te vinden. Ook fake news wordt nauwelijks gemodereerd, net als de bedreiging en intimidatie van individuen.

Politiek
In plaats van dat de politiek sociale media beheerst, gebeurt het tegenovergestelde. De bedrijven achter sociale media platformen hebben invloed over het publieke debat, verkiezingsuitslagen, en de intimidatie van politici. Daarnaast staan sociale media het toe voor
landen om invloed op elkaars politieke arena te hebben, door de grootschalige inzet van zogeheten ‘bots’. Het is daarom tijd voor de politiek om haar macht in te zetten voor het dwingen van sociale media platformen om hun privacy mechanismen, content, algoritmes, en tolerantie aan te pakken. Ook is het aan de overheid om individuen te voorzien van betere mediawijsheid. Kortom, safer internet day is allesbehalve apolitiek.