Pride 1969

De Stonewall Inn in New York was een gay bar die eigendom was van de Genovese maffiafamilie. Voor homo’s, lesbiennes, trans mensen, drag queens en sekswerkers, velen van hen Zwart of van kleur, was het een van de weinige relatief veilige plekken om onder elkaar te zijn. De politie viel er regelmatig binnen, maar de maffia had contacten binnen de politie waardoor ze altijd een waarschuwing vooraf kregen. In de ochtend van 28 juni 1969 viel de politie er voor de zoveelste keer binnen. Maar deze keer was er geen waarschuwing geweest. Klanten werden geschopt, geslagen, betast, uitgekleed, gearresteerd… Buiten vormde zich een boze mensenmassa.

Toen een lesbische vrouw hardhandig een politieauto in gewerkt werd, riep zij naar de omstanders om iets te doen. De omstanders begonnen munten, flessen en klinkers naar de politie te gooien. De politie verschanste zich in de bar en werd uiteindelijk ontzet door de brandweer en een andere politie-eenheid. De vijf dagen erna bleef het onrustig, met vechtpartijen en protesten die soms duizenden mensen op de been brachten. De Stonewall-rellen gaven een impuls aan de tot dan toe nog kleine homorechtenbeweging.

Op 28 juni 1970, een jaar na de rellen, liep een demonstratie van duizenden mensen van de Stonewall Inn naar Central Park. De populairste leus die werd geroepen was: “Say it loud, gay is proud!” Achteraf gezien was dit de allereerste Gay Pride Parade.

Pride 2023

In de jaren tussen 1969 en nu is er veel veranderd. In Nederland kunnen homostellen trouwen, kunnen transgender mensen medisch en juridisch van geslacht veranderen en hoeven zij daarbij sinds kort ook niet meer verplicht gesteriliseerd te worden, en is het verbod op discriminatie op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit in de grondwet opgenomen. In steeds meer steden wordt een Pride evenement georganiseerd, zoals dit weekeind in Utrecht. De eerste Pride bestond uit rellen, de Pride is nu een feest.

Maar er is helaas ook nog steeds veel om boos en gefrustreerd over te zijn. Jarenlang falend beleid en afbraak van de zorg heeft geleid tot wachtlijsten voor genderzorg bij de academische ziekenhuizen die zijn opgelopen tot boven de drie jaar. Nog elke dag worden homoseksuele stellen en mensen die niet voldoen aan de heersende gendernormen, op straat, op school, in het OV, in de horeca en in uitgaansgelegenheden uitgelachen, uitgescholden, bedreigd, en niet zelden zelfs in elkaar geslagen. Het is nog steeds niet veilig om als zichtbaar queer persoon over straat te gaan. Queer mensen die ook nog eens met andere intersecties te maken hebben, zoals handicap en/of huidskleur, lopen nog veel meer risico.

Asociale media

Ook online ben je als zichtbaar queerpersoon niet veilig. Op Wikipedia worden pagina’s over queer personen en queer onderwerpen in een conservatieve houdgreep gehouden en moeten queermensen, als ze niet al weggepest worden, hemel en aarde bewegen om bij pagina’s over queercelebrities alleen maar het feit vermeld te krijgen dat zij queer zijn, laat staan dat de juiste voornaamwoorden gebruikt worden. Er zijn haatgroepen actief die queermensen onder bergen spam proberen te begraven, en hun walgelijke dreigmails sturen – natuurlijk allemaal van achter TOR-nodes en anonieme diensten waardoor aangifte eigenlijk nutteloos is omdat de daders niet te traceren zijn.

Op dit moment is er kennelijk ook een grootschalige campagne aan de gang om queerinfluencers op social media aan te vallen door hun content massaal te rapporteren. Meerdere queerinfluencers zagen de afgelopen dagen hun content gedemonetized worden (de mogelijkheid ontnomen om er geld mee te verdienen) of zelfs dat hun content en pagina’s helemaal verwijderd zijn. Veel social media hebben de afgelopen jaren hun regels rondom polariserende content flink aangescherpt in de strijd tegen samenzweringstheorieën, en die aangescherpte regels worden nu gebruikt om queercontent offline te halen. Maar wat moet je dan doen, als zelfs het feit dat je bestaat al als “controversieel” of “polariserend” wordt gezien?

Tegenbeweging

Hoewel de tendens van de afgelopen decennia duidelijk progressief is, zijn er ook continu conservatieve tegenbewegingen. Het meest zichtbaar is dat nu in de VS, waar in sommige staten wetten zijn aangenomen die trans mensen hun medische zorg ontnemen of zelfs hun recht om zich in het openbaar te vertonen. In sommige staten kunnen ouders van transgender kinderen gearresteerd worden, en hun kinderen hun ontnomen. Dezelfde retoriek die in de VS gebruikt wordt om niet minder dan een genocide op trans mensen op poten te zetten, is in het Nederlandse publieke en politieke debat en in de media helaas ook steeds vaker te horen. Zoals bijvoorbeeld bij de behandeling van de nieuwe “Transgenderwet” in de Tweede Kamer, waarvan verdere behandeling ook steeds maar weer wordt uitgesteld, en in de Arnhemse gemeenteraad toen daar een initiatief besproken werd om net zoals in Nijmegen de administratieve kosten te vergoeden die transgender mensen moeten maken om hun geslacht aan te passen.

Die conservatieve tegenbeweging is klein, maar zeer luidruchtig, en slaagt er ook in Nederland in om vooruitgang te dwarsbomen en soms zelfs om reeds geboekte vooruitgang ongedaan te maken. Queeractivisten moeten steeds vaker niet alleen strijden voor vooruitgang, maar ook om teruggang tegen te gaan. Deze strijd op twee fronten kunnen wij niet winnen als we alleen staan. We hebben onze ‘allies’ nu harder nodig dan ooit.

Pride in 1969 was stenen gooien. Pride in 2023 is feestvieren.

Misschien moeten we toch maar weer eens stenen gaan gooien?

3 juni 2023
Mx. Alba Arendsen (die/hen/zij)
Bestuur Arnhem-Nijmegen BIJ1
Partijraad BIJ1